Mijn moeder belt, ze vraagt: ‘Is Gladys al onderweg naar mij? We zouden nu naar de markt gaan’. ‘Ze staat onder de douche’, zeg ik. ‘Maar het is al 10:10 uur en we hadden 10:00 uur afgesproken.’ Na een paar minuten komt Gladys en ik vraag hoe laat ze met mama heeft afgesproken. ‘Tien uur. Hoezo?’, zegt ze doodleuk. Voor haar geldt 10:00 uur is 10:00 uur, maar dat is ook 10:20 uur of 10:50 uur, zolang de tien mee doet, is het tien uur.
Datzelfde doet zich voor als we ergens naar toe gaan. Als we om 14:00 uur hebben afgesproken bij vrienden langs te gaan, vraag ik ‘Ugandese 14:00 uur of Nederlandse?’.
Gladys wilde graag bij mama in de buurt wonen. We hebben daarom een huis gekocht in dezelfde straat. Ik moest er wel even aan wennen, want dagelijks je moeder over de vloer was ik niet meer gewend na 10 jaar Amsterdam en 5 jaar Uganda.
Enfin, Gladys kookt graag en dus wordt mama vaak gevraagd om te blijven eten. Lang heeft ze hierop enthousiast gereageerd, totdat ze een keer zei dat ze thuis al eten had voorbereid. De twijfel sloeg direct toe bij Gladys: ‘Vindt ze het niet lekker wat ik kook?’.
Dit is inmiddels vijf jaar geleden. Gladys was zich nog niet bewust van de minutieuze planning van de Nederlander. Binnen drie maanden na aankomst had ze werk, dus werden tijdstippen gelukkig al snel strak gevolgd. Gladys moest zich aanpassen en dat moest ik ook. Zelf ben ik ook wat meer ‘woke’ geworden. Niet alle grappig bedoelde opmerkingen blijken leuk te zijn voor iedereen.
Ook wordt er geen hele taart meer op tafel gezet onder het mom ‘pak zoveel als je wilt’. Je krijgt gewoon één koekje of een afgemeten stukje boterkoek bij de koffie. Tenzij er Ugandezen over de vloer komen, dan staan de pannen op tafel. Wat overblijft (en dat is een zekerheidje) wordt verdeeld en meegegeven bij het weggaan. Zo komen wij ook vaak na een bezoekje thuis met een auto waarin de geur van heerlijk eten nog een week te ontdekken valt.
In de coronatijd is Gladys begonnen met een opleiding op juridisch vlak. Ze is volgende week klaar. Gelukkig maar, want twee maanden geleden heeft ze besloten toch de zorg in te gaan, alwaar ze inmiddels aan de slag is geraakt. Gladys ontplooit zich maximaal. In tegenstelling tot haar oudere broers en zussen, die niet of amper kunnen lezen en schrijven.
Gladys heeft wél degelijk basisonderwijs gekregen. Het is een belangrijk cadeautje waarmee je geluk afdwingt in het leven.
Otto van Dulmen